dobierać się
  • Czy widziały panie, co się stało?
    26.09.2017
    26.09.2017
    Szanowni Państwo,
    kiedy zwracam się do dwóch osób, z których z jedną jestem na ty, a z drugą nie, powstaje pewien problem. Np.:
    1. Czy pani i Helena widziałyście, co się stało?
    2. Czy widziały panie, co się stało?
    3. Czy widziała pani z Heleną, co się stało?
    4. Czy widziałyście panie, co się stało?
    5. Czy widziała pani i Helena, co się stało?

    Czy któraś propozycja jest lepsza od pozostałych? A może jeszcze inaczej?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • rekcja wybranych czasowników
    29.12.2014
    29.12.2014
    Szanowni Państwo,
    mam kilka wątpliwości składniowych. Czy chcieć łączy się z dopełniaczem, czy z biernikiem? A nie chcieć, dowodzić? Np. Ja nie wiem, czego/co Ty tu chcesz dowodzić. A dobierać? Kiedy spotkałem się z połączeniem dobierać słów, zdziwiło mnie, bo ja bym dobierał słowa. Czy zatem dobierać rządzi dopełniaczem? Jeszcze takie zdanie: „Nikt nie broni uprawiać sztukę/sztuki samodzielnie”. Użycie gerundiów mogłoby chyba czasem ułatwić sprawę.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Orzeczenie imienne a orzeczenie modalne

    13.05.2024
    13.05.2024

    Dzień dobry,

    czy czasownik „być” zawsze musi być używany w połączeniu z imiesłowem biernym czasowników niedokonanych (tak wyczytałem w poradni językowej jednego z uniwersytetów)? Mam bowiem takie zdanie: „Forma zajęć musi być dobrana do wieku uczestników”. Czy jest ono błędne i „być” koniecznie należy zmienić na „zostać”?

  • silniejszy nawias
    8.11.2012
    8.11.2012
    Szanowni Państwo,
    czy we fragmencie:
    „— Zadaję sobie wciąż pytanie — podjął Poirot — jak przebiega proces myślowy mordercy. Jak wynika z jego listów, morduje dla sportu, dla zabawy. Ale jeżeli to nawet jest prawda, męczy mnie, na jakiej zasadzie (pomijając zwykły porządek alfabetyczny) dobiera ofiary?”

    Czy użycie nawiasów we fragmencie, w którym wypowiada się, Poirot jest poprawne, czy lepiej zastąpić je przecinkami?
    Dziękuję i pozdrawiam!
  • tata czy tato?
    10.06.2008
    10.06.2008
    Od pewnego czasu zastanawia mnie poprawność słów tata i tato. Mieszkam na Śląsku, gdzie popularniejsza wydaje się ta pierwsza alternatywa (szczególnie wśród rodowitych Ślązaków), podczas gdy w innych rejonach Polski częściej spotykam określenie tato. Czy region rzeczywiście ma tu jakieś znaczenie? Tata wydaje się bardziej logiczny (mamy tu dwie te same sylaby – tak jak w wyrazie mama).
    Proszę o odpowiedź!
  • wyrazy zakończone na h nieme
    15.12.2004
    15.12.2004
    Czy zasada nieodmieniania imion żeńskich zakończonych na -ah (h nieme) stosuje się też do takich nazw, jak: Jonah (imię męskie!), Tengah (wyspa), dilmah? Kategoryczność tej zasady bywa przecież dyskusyjna, por. „Norah Jones skradziono auto”, „Przyjaciółka Sarah Jessiki Parker…”. O wiele bardziej komunikatywne są: „Norze Jones…”, „Przyjaciółka Sary Jessiki Parker”.
    Pozdrawiam – Michał Gniazdowski
  • Obce wyrazy kursywą?
    2.09.2009
    2.09.2009
    Dzień dobry,
    opracowuję redakcyjnie tekst, w którym pojawia się wiele wyrazów pochodzących z różnych języków afrykańskich. Przyjęłam zasadę, że odmieniam te spośród nich, którym można przyporządkować polski wzorzec odmiany (tzn. na podstawie np. końcówki wyrazu dobieram mu polską grupę deklinacyjną), i te wyrazy zapisuję prostą czcionką. Resztę pozostawiam nieodmienioną i zapisuję kursywą. Czy postępuję właściwie? Bardzo proszę o pilną odpowiedź i z góry serdecznie dziękuję.
    Anna
  • asystentka prezesa i główna księgowa
    4.12.2002
    4.12.2002
    Coraz częściej spotykam się z tym, że kobiety nalegają bądź uznają za obraźliwe tytułowanie ich asystentka prezesa czy główna ksiągowa. Życzą sobie używać form męskich. Czy to jest poprawne? Przecież mamy polskie odpowiedniki… Proszę o jednoznaczną odpowiedź – nie chcę nikogo urazić, a w korespondencji często muszę używać takich form. Dziękuję uprzejmie,
    Małgorzata
  • arbitralny

    6.10.2023
    6.10.2023

    Czy słowo arbitralny może oznaczać «nieuzasadniony»? Często spotykam się z takim użyciem (arbitralny dobór przykładów itp.) w pracach naukowych i innych tekstach, ale w SJP go nie znajduję. Czy to kalka z angielskiego arbitrary?

  • organoleptyczny
    5.04.2007
    5.04.2007
    Szanowni Państwo,
    czy istnieje jakiś jednowyrazowy synonim dla słowa organoleptyczny? Czy można mówić w ogóle o organoleptycznych właściwościach jakiegoś produktu?
    Pozdrawiam
    Joanna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego